Đã từng là đứa con “bị ghẻ lạnh” bên cạnh các khối ngành kinh tế, kỹ thuật, ngành xã hội và nhân văn gần đây đã lấy lại được vị thế với các vị trí cực kỳ hot từ nhóm ngành pháp luật hay báo chí và thông tin,…Trong bài viết này, chúng mình sẽ giúp bạn tìm hiểu để có cái nhìn tổng quan nhất về các công việc thuộc nhóm xã hội nhân văn cũng như những cơ hội của ngành này trên thị trường lao động nhé.

Ngành xã hội và nhân văn là gì?

Ngành khoa học xã hội là một nhánh khoa học với mục đích nghiên cứu các xã hội và các mối quan hệ giữa các cá nhân trong các xã hội đó. Thuật ngữ này ban đầu dùng để chỉ lĩnh vực xã hội học. Sau này, ngành khoa học xã hội bao gồm một loạt các lĩnh vực khác như nhân văn học, kinh tế học, ngôn ngữ học, khoa học quản lý, khoa học truyền thông, khoa học chính trị và tâm lý học, địa lý nhân văn, khảo cổ học.  

Theo cách phân chia của bộ giáo dục, khối xã hội sẽ bao gồm các môn học nghiên cứu các phương diện của con người và đời sống như Văn, Sử, Địa, Giáo dục Công dân cũng như các môn học liên quan đến ngoại ngữ như tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Nga,… Trong khi đó, các môn học thuộc khối tự nhiên sẽ tập trung vào việc nghiên cứu, mô tả, giải thích và tiên đoán về các hiện tượng cũng như các quy luật tự nhiên như Toán, Lý, Hóa, Sinh học,…   

Phân loại các nhóm ngành trong ngành xã hội nhân văn

Cuốn sách Người trong muôn nghề: Ngành Xã hội và Nhân văn có gì đã chỉ ra khối xã hội tại Việt Nam có thể phân thành các nhóm ngành như sau:

• Nhóm ngành Pháp luật

Luật pháp dưới góc độ học thuật được hiểu là tổng thể các quy tắc xử sự có tính bắt buộc chung do Nhà nước đặt ra hoặc thừa nhận. Theo đuổi nhóm ngành này, người học sẽ được trang bị các kiến thức về luật pháp trong rất nhiều lĩnh vực. Tùy theo chuyên môn lựa chọn, sinh viên có thể được học các kiến thức về luật kinh tế, luật tài chính, luật thương mại, luật hôn nhân gia đình, luật hình sự, luật môi trường hoặc các hoạt động khiếu nại, tố cáo,… 

• Nhóm ngành Báo chí và Thông tin

Đây là ngành khoa học xã hội tập trung vào việc đào tạo nhân lực có khả năng tác nghiệp trong lĩnh vực báo chí và thông tin. Sinh viên sau khi theo học ngành này sẽ có khả năng làm việc cho các nhà xuất bản, in và phát hành báo chí cũng như các đơn vị truyền dẫn báo điện tử, phát sóng báo nói và báo truyền hình. Một vài cái tên trong lĩnh vực này mà bạn có thể tham khảo bao gồm: Truyền thông, Báo chí, Quan hệ công chúng, Xuất bản – Phát hành, Văn thư – Lưu trữ,..

• Nhóm ngành Du lịch 

Nhóm ngành du lịch là nhóm ngành tổng hợp bao gồm các nhân lực làm việc trong các tổ chức du lịch, công ty lữ hành, khách sạn và nhà hàng,… chuyên phục vụ các nhu cầu tham quan, nghỉ ngơi, ăn uống và giải trí của khách du lịch. Du lịch là một trong những ngành kinh tế mũi nhọn với khả năng phát triển bền vững đang được ưu tiên phát triển tại Việt Nam cũng như rất nhiều quốc gia khác. 

• Nhóm ngành Nhân văn

Các ngành nhân văn hay còn được gọi là nhân văn học, là các ngành học nghiên cứu về văn hóa con người. Một vài ngành nhân văn có thể kể đến bao gồm: tiếng Việt, Văn hóa Việt Nam, Sáng tác văn học, Văn hóa các dân tộc thiểu số, các ngôn ngữ (Anh, Pháp, Trung,…)

• Nhóm ngành Giáo dục

Nhìn chung, nhóm ngành này tập trung nghiên cứu các đối tượng, các vấn đề cũng như quy luật của việc truyền bá kiến thức, kỹ năng từ thế hệ này sang thế hệ khác thông qua giảng dạy, đào tạo và nghiên cứu. Không chỉ bao gồm việc đào tạo ra giáo viên các cấp, nhóm ngành giáo dục còn bao gồm các vị trí quản lý giáo dục hay huấn luyện thể thao,… 

• Nhóm ngành Khoa học xã hội và Hành vi

Khoa học hành vi tập trung nghiên cứu hành vi của con người cũng như động vật. Một vài ví dụ nghiên cứu điển hình cho lĩnh vực này có thể kể đến như nghiên cứu về tâm lý, di truyền, khoa học nhận thức,… Trong khi đó, khoa học xã hội đặt hành vi của con người trong các bối cảnh xã hội khác nhau để nghiên cứu. Một vài ví dụ về các lĩnh vực mà bạn có thể lựa chọn trong nhóm ngành khoa học xã hội và hành vi gồm có Chính trị học, Quản lý nhà nước, Quan hệ quốc tế, Xã hội học, Tâm lý học, Địa lý học, Lịch sử học, Quốc tế học và Việt Nam học,…  

Theo một số cách phân chia, một vài lĩnh vực của nhóm ngành kinh tế cũng được xem như trực thuộc khối ngành xã hội như Kinh tế học, Chính sách kinh tế, Quảng cáo,… 

Triển vọng nghề nghiệp ngành Xã hội nhân văn

Khoa học xã hội và nhân văn là một lĩnh vực tương đối rộng bao gồm rất nhiều ngành nghề bao quát toàn bộ các vấn đề và các phương diện của xã hội cũng như con người trên thế giới. Bên cạnh, những ngành học cơ bản và truyền thống, hiện nay khối ngành khoa học xã hội và nhân văn đã bắt đầu đào tạo những ngành mang tính ứng dụng cao như báo chí, văn hóa, truyền thông,… 

Dưới đây là thống kê mức thu nhập những công việc phổ biến trong ngành xã hội được tổng hợp từ thông tin tuyển dụng của TopCV mà bạn có thể tham khảo cho lĩnh vực này.

Ngành nghề	Mức lương khởi điểm trung bình	Số tin tuyển dụng
		2020	2021	2022
Báo chí/Truyền hình	9.013.436 VNĐ	4.677	8.648	1.444
Marketing/Truyền thông/Quảng cáo	9.302.390 VNĐ	20.683	35.371	5.595
Giáo dục/Đào tạo	9.042.418 VNĐ	6.908	11.425	2.066
Luật/Pháp lý	10.097.747 VNĐ	2.063	3.394	5.111
Biên/Phiên dịch	9.967.101 VNĐ	3.181	4.145	641
Du lịch	8.648.846 VNĐ	1.467	1.857	384
Khách sạn/Nhà hàng	8.656.716 VNĐ	2.881	3.724	576
NGO/Phi chính phủ/Phi lợi nhuận	9.140.278 VNĐ	40	91	11

(Nguồn: Người trong muôn nghề: Ngành xã hội và Nhân văn có gì)

Các trường đào tạo ngành Xã hội nhân văn

Tùy vào chuyên ngành và phương hướng mà bạn lựa chọn mà bạn có thể tìm hiểu các trường đại học khác nhau. Một vài trường đại học tại Việt Nam mà bạn có thể tham khảo cho từng chuyên ngành gồm có:

• Nhóm ngành Pháp luật: Đại học Luật Hà Nội, Đại Học Luật TP.HCM, Đại học Luật – Đại học quốc gia Hà Nội,…
• Nhóm ngành Báo chí và Thông tin: Học viện Báo chí và Tuyên truyền, Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn,…
• Nhóm ngành Du lịch: Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn, Đại học Văn hóa Hà Nội,  Đại học Mở Hà Nội,…
• Nhóm ngành Nhân văn: Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn, Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn – Đại học quốc gia TP.HCM
• Nhóm ngành Giáo dục: Học viện Quản lý giáo dục, Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn – Đại học quốc gia TP.HCM,…
• Nhóm ngành Khoa học xã hội và Hành vi: Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn, Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn – Đại học quốc gia TP.HCM

Ngành xã hội – nhân văn là ngành đầy triển vọng với hàng loạt các vị trí cực kỳ hot từ nhiều nhóm ngành. Bạn hoàn toàn có thể tự tin lựa chọn ngành này nếu như thực sự đam mê và có hứng thú với các vị trí trong đó. Hy vọng bài viết sẽ phần nào giúp bạn có cái nhìn rõ nét hơn khi nếu muốn theo đuổi nhóm ngành này.